Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Gözyaşı drenaj sistemindeki gelişim bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan göz sulanması, yeni doğan bebeklerin yaklaşık %6’sında gözlenen bir durumdur. Bütün vakaların yaklaşık %90’ı, 1 yaş bitene kadar herhangi bir tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelmektedir. Gözyaşı; gözü koruyan, temizleyen ve ıslak tutan bir salgıdır. Bu salgı, kaşın alt kısmında, üst göz kapağının dış tarafında bulunan gözyaşı bezleri tarafından salgılanmaktadır.

Fazla miktardaki gözyaşı, kanal vasıtasıyla burun boşluğuna transfer edilir. Gözyaşı kanalı, üst ve alt göz kapaklarının iç tarafında, iki minik delik şeklinde başlar ve aşağıya doğru uzayarak burun boşluğuna açılır. Ağlandığı sırada burnun akmasının sebebi, fazla miktardaki gözyaşının bu kanaldan burnun içerisine boşalmasıdır. İlgili boşalma kanallarında meydana gelen tıkanıklık, “gözyaşı kanal tıkanıklığı” olarak adlandırılmaktadır.

Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü (Ptozis) Nedir, Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü Neden Olur, Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir, Bebeklerde Kanal Tıkanıklığı ve Göz Sulanması

Göz doktorları; kapak düşüklüğünün başlangıç zamanını, bu durumla birlikte yer alan çeşitli bulguları, çift görüş olup olmama durumunu inceleyerek göz kapağı düşüklüğünün nedenleri hakkında bilgi toplarlar. Hem göz kapağı, hem de çene pozisyonları değerlendirilir ve detaylı bir muayene, vizyon (görme seviyesi) analizi ile kırma kusuru kontrolü yapılır.

Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü Nedir?

Ptozis olarak da tanımlanan göz kapağı düşüklüğü, doğum sırasında ya da sonraki dönemlerde ortaya çıkabilir. Göz kapağı içinde bulunan ve gözü açma işlevi gören kastaki (levator superioris) gelişim bozukluğu, en sık rastlanan göz kapağı düşüklüğü nedenidir. Ptozis, çeşitli sebepler sonucunda oluşabilir ve bir ya da her iki üst göz kapağını tutabilir. Bu tutulum olayı, her iki gözde benzer oranda simetrik veya değişik oranlarda asimetrik olabilir.

Çocuklarda veya bebeklerde göz kapağı düşüklüğü ile birlikte görülen sorunlar; göz kapağının normal dışı lokalizasyonu ve korneaya devamlı baskısı sebebiyle kırma kusuru, göze yansıyan ışığın blokajına bağlı görmenin önlenmesi ve göz tembelliğinin (ambliyopi) ilerlemesidir. Bebeğin düşük göz kapağı kenarından görmeye gayret etmesi sebebiyle ortaya çıkan kafa önde duruş ile çene kalkık kafa arkada duruş bozukluğu, alın kasları ile göz kapağını açmaya uğraşması sonucunda kaşların yukarıya doğru yer değiştirmesi veya alında oluşan kırışıklıklar, gözü açmaya yönelik davranışlar arasındadır.

Bebeklerde Göz Kapağı Düşüklüğü Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Ptozis; göz kapağının normal şekilde çalışmasını etkileyen sinir ve kas hastalıklarına bağlı olarak, farklı kas ve nörolojik hastalıklarda meydana gelebilir. Bu hastalıklar arasında eksternal ophthalmopleji, myastenia gravis, üçüncü kranial sinir felci ve horner sendromu sayılabilir. Bunların yanı sıra, üst göz kapağında oluşan bir kitle de mekanik nedenlerle birlikte kapak düşüklüğünün oluşmasına yol açabilir.

Şayet ambliyopi adı verilen göz tembelliği durumu varsa, uygun tedavi yoluna gidilmelidir. Buna karşın astigmatizma, görme yetisini etkileyecek kadar belirgin ise hastaya gözlük verilir. Görme yetisini olumsuz yönde etkileyecek kadar göz bebeğini kapatan düşüklükler, zamanında tedavi edilmelidir. Boyun bölgesinde bazı sorunlara neden olabilecek çene pozisyonu bulunan hastalarda ise, erken yaşta ameliyat söz konusu olabilir. Bebeklerde kontrollü olarak vizyon takibi yapılır, ancak göz kapağı düşüklüğü büyüme ve yüzün gelişmesi ile düzelmemişse, okul çağına gelmeden önce cerrahi operasyon yapılmalıdır.

Erken veya sezaryenle doğan bebeklerde ve erkek bebeklerde, kanal tıkanıklığı riski biraz daha yüksektir. Göz kanallarının ağız kısmı, bebek anne rahminde iken bir zarla örtülüdür ve çoğunlukla doğum esnasında ya da birkaç gün sonra açılır. Açılmayan durumlarda, tıkanık nedeniyle gözde aşırı çapaklanma ve sulanma meydana gelebilir. Bu, genellikle geçici bir durumdur fakat düzelme görülmezse uzman bir doktora danışılmalıdır. Kanal tıkanıklığının tedavisi, genellikle birkaç aşamadan meydana gelir. Öncelikle kanal içindeki hidrostatik basıncı arttırıp tıkanmış kanalın açılması amacıyla masaj uygulaması yapılır. Masaj esnasında doktor tarafından uygun görülen göz damlaları da kullanılır.

Bebek 1 yaşına girene kadar masaj ve damla tedavisi uygulanır. Bu şekilde yapılan tedavinin %95 oranında başarıya ulaştığı gözlenmiştir, fakat masaj ve damla tedavileri uygulanmasına rağmen kanal tıkanıklığı bu süre zarfında iyileşmez ise, bir sonda (ince) vasıtasıyla genel anestezi altında kanal açılmaya çalışılır. Bu operasyon basit bir ameliyattır ve çocuk 12 ile 18 ay arasında iken yapılabilir. Göz kapağı düşüklüğünün tedavisinde zamanında önlem almak önemlidir, çünkü çocuk 18 ayını doldurmadan evvel basit bir operasyonla düzeltilebilen bu sorun, ileri dönemlerde zorlu bir ameliyatı mecburi kılar. Ameliyat odasında bebeğe hafif bir anestezi uygulanmasıyla birlikte özel bir aletle (sonda) gözyaşı kanalına girilir ve tıkanıklık açılır. Bu işlemin başarı oranı yaklaşık %95 düzeyindedir. Sonda ile gerçekleştirilen operasyonun ardından kanal tıkanıklığı halen devam ediyorsa, aynı işlem tekrar yapılır ve ayrıca gözyaşı kanalının yeniden tıkanmasını önlemek için, kanal içerisine silikon bir tüp yerleştirilir. İlgili tüp, ileri dönemlerdeki kontroller esnasında yeniden anestezi uygulamasına gerek kalmadan çıkartılabilir.